Giới thiệu về nghề dịch thuật
Tìm hiểu về việc làm dịch thuật
Dịch thuật là gì?
- “Dịch” mang ý nghĩa là “thay đổi”, “di chuyển”, biến đổi”. “Thuật” có ý nghĩa là “kỹ thuật”, “học thuật”, “phương pháp”. Vậy “dịch thuật” mang hàm ý là “phương pháp chuyển đổi” từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác nhưng vẫn giữa nguyên ý nghĩa của nó.
- Dịch thuật là một hoạt động bao gồm việc luận giải ý nghĩa của một văn bản, đoạn văn, lời nói của một ngôn ngữ nào đó (hay còn gọi là văn nguồn) và chuyển sang một ngôn ngữ khác thành một văn bản, đoạn văn, lời nói mới (hay còn gọi là văn đích) nhưng vẫn giữ nguyên ý nghĩa tương đương với văn đích, bản dịch.
Vai trò của nghề dịch thuật
- Ở nước ta, do nhu cầu hội nhập quốc tế tăng trưởng mạnh, nghề dịch thuật mới xuất hiện và phát triển mạnh vài năm trở lại đây. Dịch thuật được xem như là sự kết nội giữa các quốc gia, giữa các nền văn hóa, con người với con người lại với nhau, xóa đi rào cản ngôn ngữ.
- Đóng góp của ngành dịch thuật là đa dạng thể hiện ở nhiều mọi mặt đời sống xã hội như sự phát triển kinh tế, ngoại giao, văn hóa,...Bên cạnh đó là tạo ra nguồn lao động việc làm dịch thuật cũng như xây dựng mối quan hệ mọi người được tốt hơn.
Quy trình dịch thuật
- Để đem lại cho mọi người chất lượng và ý nghĩa bản dịch mới tốt hơn thông qua ngôn ngữ dịch. Phần lớn người làm phiên dịch cần tuân thủ quy trình dịch thuật.
- Phân tích nguồn dịch
Trước khi tiến hành công việc dịch thuật, cần phân loại nguồn dịch theo đúng lĩnh vực chuyên môn, ngữ cảnh, thái độ, ý nghĩa của nguồn dịch sẽ lên kế hoạch, hình thành ý tưởng ngôn từ dịch sát nghĩa, ngữ cảnh. - Tiến hành dịch thuật
Tổng hợp các từ ngữ có ý nghĩa liên quan sau đó chọn ra từ sát ý nghĩa từng lĩnh vực dịch, phần lớn giữ lại các từ ngữ chuyên ngành trong bản dịch để bản dịch giữ được độ chính xác nguồn dịch. - Kiểm tra bản dịch
Sau khi hoàn thành bản dịch thô, người dịch thuật sẽ tiến hành kiểm tra và chỉnh sửa lại lần cuối theo kinh nghiệm và trình độ chuyên môn của mình. - Kết quả phản hồi
Sau khi dịch thuật, theo dõi kết quả phản hồi của nguồn dịch xem đã đúng ngữ cảnh, ý nghĩa truyền đạt của nguồn dịch.
Các hình thức của nghề
- Trong dịch thuật, người ta phân loại thành biên dịch và phiên dịch.
- Phiên dịch hay còn gọi là dịch truyền miệng là hình thức giao tiếp bằng miệng nói hoặc ngôn ngữ ký hiệu, ra hiệu bằng hành động giữa người sử dụng các ngôn ngữ khác nhau, phiên dịch ra đời trước khi có cả chữ viết. Phiên dịch giúp diễn giải lại câu nói của người khác sang một ngôn ngữ khác giúp người nghe dễ hiểu hơn.
- Biên dịch hay còn được gọi là dịch viết, là việc dịch văn bản từ một ngôn ngữ này sang một ngôn ngữ khác, biên dịch xuất hiện sau khi nền văn học ra đời bắt đầu mọi thứ được ghi lại bằng chữ viết. Ngày nay chúng ta có thể bắt gặp biên dịch thông qua các hình thức như thuyết minh, phụ đề của một bộ phim, dịch lại sách,..
Yêu cầu của nghề
- Dịch thuật không phải là một môn khoa học, một ngành học, đây là một sản phẩm của trí tuệ, một nghề mang đậm dấu ấn cá nhân. Với mỗi người dịch thuật có thể sẽ cho ra những sản phẩm cuối cùng khác nhau, đó là chưa kể đến những sản phẩm dưới mức tiêu chuẩn do dịch thuật tự do, thiếu kinh nghiệm và không đủ kỹ năng. Đặc biệt, với mỗi một từ ngữ là một quyết định của người dịch thuật có thể đúng hoặc sai, do đó, nghề dịch thuật có những yêu cầu rất khắt khe.
Nghề dịch thuật có những yêu cầu chuyên môn cao
Về mặt ngôn ngữ
- Để hiểu một ngôn ngữ thì đòi hỏi người dịch thuật phải nắm rõ ngữ nghĩa của các đơn vị ngôn ngữ cùng các mối liên hệ của chúng trong một hệ thống nhất định. Người dịch phải hiểu không những một, mà là hai ngôn ngữ, thậm chí có thể nhiều ngôn ngữ khác nhau. Không dừng lại ở đó, người dịch phải có kỹ năng so sánh, đối chiếu hai hệ thống ngôn ngữ để tìm cách diễn đạt bài dịch đúng với ngôn ngữ gốc.
Yếu tố văn hóa
- Để hiểu được văn bản, nguồn dịch, người dịch thuật còn phải am hiểu sâu sắc về văn hoá và các thuật ngữ chuyên môn, từ lóng trong văn hóa của ngôn ngữ gốc.
Yếu tố ngữ cảnh, tâm lý
- Đây là cấp độ tinh tế và phức tạp. Trong thực tế, ngay cả khi người dịch thuật có nhiều kinh nghiệm chuyên môn tinh thông ngôn ngữ có vốn văn hóa sâu rộng đôi khi vẫn phải mắc phải lỗi này. Do đó đòi hỏi người dịch thuật phải xác định đúng phản ứng tâm lý người đọc khi đọc bản dịch của mình, để giữ được ý nghĩa, xúc cảm thẩm mỹ nguồn dịch mong muốn hay ít nhất cũng không để dẫn đến hiểu lầm từ người tiếp nhận.
Cơ hội nghề nghiệp
- Theo một số thống kê mới nhất, ngành dịch thuật đang cần mỗi năm 4000 - 5000 người bao gồm cho nhiều chuyên ngành như biên dịch, phiên dịch, thông dịch,... những con số này hiện tại vẫn rất khan hiếm. Trong khi chúng ta đang hội nhập với thế giới, nghề phiên dịch, biên dịch lại cần thiết hơn bao giờ hết. Hiện nay, đội ngũ những người dịch thuật chủ yếu là cộng tác viên phiên biên dịch ngoài công việc cố định họ thường có những hợp đồng phiên dịch bên ngoài, công việc mang hơi hướng khá tự do và thu nhập của họ cũng khá cao. Nghề dịch thuật ở nước ta cũng không đòi hỏi cao nơi bằng cấp hoặc chứng chỉ hành nghề mà chỉ đơn giản là khả năng ngoại ngữ biết được nhiều thứ tiếng thông dụng hiện nay như tiếng Anh, tiếng Hoa (tiếng Trung), tiếng Nhật, tiếng Pháp, tiếng Nha,... Đây là cơ hội cho nhiều bạn trẻ muốn theo đuổi nghề nghiệp tự chủ.
Môi trường làm việc
- Người làm dịch thuật có môi trường làm việc khá đa dạng và thoải mái, có thể là ở văn phòng máy lại, tại quán cafe hoặc trong một cuộc hội nghị, cuộc họp,....
- Có thể công tác ở các tổ chức quốc tế, công ty đa quốc gia, công ty du lịch, các tòa soạn báo, đài phát thanh, truyền hình, các nhà xuất bản, các công ty, trung tâm dịch thuật. Hiện nay Bộ ngoại giao là nơi tập trung hệ thống phiên dịch viên được coi là giỏi giang và chuyên nghiệp nhất trong cả nước. Ngoài ra, bạn cũng có thể làm việc tại các vụ phụ trách đối ngoại (vụ hợp tác quốc tế) của các Bộ trực thuộc trung ương như Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Giáo dục và Đào tạo… hoặc có thể tự mình hoạt động dịch thuật tự do.
- Trong thời đại công nghệ phát triển, các hình thức tìm việc làm dịch thuật online qua mạng, dịch thuật tại nhà, dịch thuật bán thời gian có nhu cầu cao đã khiến môi trường làm việc của một nhân viên dịch thuật trở nên đa dạng, phong phú hơn.
Mức lương nghề dịch thuật
- Đây là nghề luôn nằm trong top các ngành có mức lương khá cao, và đôi khi trả mức lương cao vẫn không tìm được người làm việc dịch thuật.
- Mức lương người mới vào nghề dịch thuật chủ yếu ở cấp bậc phụ việc dao động từ 5-6 triệu đồng/tháng. Người có kinh nghiệm và có khả năng dịch thuật cơ bản hoặc các công tác viên dịch thuật làm việc online hoặc tại nhà có mức lương từ 8-10 triệu và có thể không giới hạn nếu nhận thêm các việc dịch thuật bên ngoài, và với người có kinh nghiệm lâu năm biết được nhiều ngoại ngữ thì mức lương có thể trên 15 triệu đồng/tháng và gần như là không giới hạn vì nó phụ thuộc vào tính chất công việc người dịch thuật có thể làm nhiều công việc khác nhau.
- Để một người dịch thuật hay một freelancer vào nhiều thời điểm có thể sẽ phải thức đêm, đi công tác, làm biên phiên dịch liên tục và đạt được mức thu nhập trên 20 triệu đồng/tháng là điều cũng không quá khó.
Các loại hình dịch thuật phổ biến
- Dịch thuật có tính chuyên môn cao, là phương thức gắn kết giữa các quốc gia, các nền văn minh. Dịch thuật có nhiều cách phân loại khác nhau có thể dựa trên ngôn ngữ như tiếng Anh, tiếng Nhật, tiếng Hàn, tiếng Hoa,..v...v… dựa trên lĩnh vực, môi trường làm việc. Và dưới đây là một số loại hình dịch thuật phổ biến đang có ở nước ta để định hình lĩnh vực bạn làm việc, trong thực tế dịch thuật còn có nhiều loại hình khác.
Có nhiều loại dịch thuật phổ biến hiện nay
Dịch thuật chung
- Đây là loại dịch thuật cơ bản nhất với các văn bản không cần bất kỳ chuyên môn hoặc hiểu biết sâu về thuật ngữ. Thông thường, văn bản chỉ liên quan đến những từ được sử dụng trong ngôn ngữ hàng ngày hay còn được gọi là dịch thuật nghiệp dư.
Dịch thuật công chứng
- Dịch thuật công chứng là việc biên phiên dịch các văn bản giấy tờ như khai sinh, bảng điểm đại học, đơn xin nhập cư, giấy ly hôn, giấy chứng tử,...v..v…. các văn bản mang yếu tố chứng thực cần công chứng và phải được cơ quan chính phủ nhà nước xác nhận để công chứng bản dịch. Đây là loại hình đòi hỏi tính hợp lệ về mặt pháp ý thường là những tài liệu quan trọng.
- Hiện nay, cơ quan chính phủ yêu cầu người dịch phải có kiến thức chuyên môn cao, đảm bảo tính đầy đủ pháp lý của bản dịch.
Dịch thuật tài liệu pháp luật
- Luật pháp của bất kỳ quốc gia nào cũng phụ thuộc vào văn hóa, vì vậy tất cả các biên dịch pháp luật phải nắm vững các nền văn hóa đang được đề cập đến trong nguồn dịch, và nắm vững hiểu biết về hệ thống pháp luật của cả hai quốc gia nguồn và đích, loại hình dịch thuật này đòi hỏi chuyên môn cao và hiểu biết sâu về các thuật ngữ pháp luật, văn hóa của một quốc gia.
- Tài liệu của loại dịch thuật này rất đa dạng bao gồm các văn bản pháp luật, văn bản hành chính, đạo luật doanh nghiệp, tài liệu tư pháp, các văn bản tố tụng,...
- Hiện nay, các người tham gia lĩnh vực dịch thuật này phần lớn làm việc trong các phòng xử án với công việc dịch giả pháp luật, chuyên gia pháp luật.
Dịch thuật pháp lý
- Là các loại văn bản, tài liệu liên quan đến quy định, nghị định, thông tư, hợp đồng mua bán, lao động, giấy phép, hợp đồng thương mại, các thỏa thuận và hợp tác, các giao thức, công ước,.... có ràng buộc về mặt pháp lý. Người dịch thuật pháp lý phải có nền tảng vững chắc về ngôn ngữ pháp luật.
Nhân viên đang tìm hiểu các loại hình dịch thuật hiện nay
Dịch thuật y học
- Dịch thuật y học là công việc bao gồm các việc dịch như sách y khoa, hướng dẫn sử dụng thiết bị y tế, bao bì thuốc, tài liệu thông tin y học, ấn phẩm y tế, các bài báo y học, kết quả nghiên cứu, báo cáo các xét nghiệm dược phẩm, thông tin thuốc, hướng dẫn và các tài liệu liên quan đến nghề y.
- Đòi hỏi người biên phiên dịch có kiến thức chuyên môn trong lĩnh vực y tế, Đây là loại hình được xem là rất khó khăn, đòi hỏi bản dịch có độ nghĩa chính xác cao.
Dịch thuật tài liệu kỹ thuật
- Đây loại hình dịch thuật mang ý nghĩa khá rộng, có thể các văn bản, tài liệu hướng dẫn sử dụng hoặc những nội dung liên quan ngành kỹ thuật như điện tử, cơ khí chế tạo, công nghệ thông tin,...Các tài liệu này thường chia sẻ sự phân biệt đối xử cho một đối tượng mục tiêu cụ thể và thường có thời hạn sử dụng hạn chế.
- Các tài liệu kỹ thuật cần dịch thuật phần lớn là giải thích các thuật ngữ, phần còn lại là ngôn ngữ.
Dịch thuật văn học
- Đây là loại hình dịch thuật phổ biến nhất và được nhiều bạn trẻ yêu thích bởi sự thú vị của nó.
- Dịch thuật văn học bao gồm các việc như dịch thuật thơ, kịch, tác phẩm tiểu thuyết, sách, kịch bản phim, tạp chí, bản thảo, thư, tiểu sử,...
- Bản dịch văn học đòi hỏi người dịch có kỹ năng chuyên môn sâu trong lĩnh vực này. Mục đích của loại dịch này là truyền đạt ý nghĩa của tác phẩm nguồn sang các ngôn ngữ khác. Tuy nhiên, để dịch sang một ngôn ngữ khác mà không làm thay đổi ý nghĩa không phải là điều dễ dàng, nên trong các bản dịch văn học thường dùng “Transcreation” là sự diễn giải các khái niệm không thể chuyển tải được để làm rõ ràng ý nghĩa giữa hai văn bản đạt được càng nhiều càng tốt.
Dịch thuật kinh tế
- Cũng giống như tên gọi phân loại của nó, dịch vụ dịch thuật kinh tế là các loại tài liệu kinh tế như hợp đồng, thư tín, tài liệu kế toán, sách kinh tế,.... Đòi hỏi các dịch giả có kiến thức chuyên môn sâu về thuật ngữ kinh doanh và thường có độ am hiểu về tình hình kinh tế, tập trung hơn vào các tài liệu học thuật kinh tế.
- Dịch thuật kinh tế không được nhầm lẫn với loại hình dịch thuật kinh doanh - Thuật ngữ thường được mô tả bản dịch phục vụ cho hoạt động kinh doanh.
Dịch thuật kinh doanh
- Văn bản dịch thuật kinh doanh chủ yếu tập trung vào hoạt động báo cáo tài chính, tài liệu kế toán, hợp đồng đấu thầu,...các văn bản soạn thảo dự án kinh doanh. Đôi khi bản dịch kinh doanh và dịch thuật kinh tế có thể hoán đổi cho nhau tùy vào vị trí có thể đối phó ví dụ như việc dịch các hợp đồng.
- Dịch thuật kinh doanh đòi hỏi người dịch có kiến thức sâu về mặt thuật ngữ kinh doanh.
Tuyển dụng dịch thuật tại Việc Làm Vui
Xem thêm
Ứng viên tìm việc làm dịch thuật tại Hà Nội
Hồ sơ ứng viên việc làm dịch thuật tiềm năng tại TPHCM
Tìm kiếm việc làm dịch thuật tại Việc Làm Vui
Một số công ty dịch thuật nổi tiếng
- Dịch thuật công chứng 24h
- Dịch thuật và Công chứng Trần Phú
- Công ty Dịch Thuật Perso
- Công ty Dịch thuật Bách Khoa Hà Nội
- Công ty Dịch Thuật Expertrans Toàn Cầu
- Công ty Dịch Thuật A2Z
Các loại hình tuyển dụng dịch thuật
- Hiện nay các công ty dịch thuật chủ yếu tuyển dụng các cộng tác viên, người dịch thuật online, nhân viên dịch thuật tại nhà hoặc làm part time (bán thời gian) tạo nguồn nhân lực đa dạng phong phú, các người làm dịch thuật hay còn được gọi là freelancer.
- Và tuyển dụng dịch thuật chủ yếu dựa trên trình độ ngoại ngữ, yêu cầu các dịch thuật viên có giỏi tiếng Anh, tiếng Hoa (tiếng Trung), tiếng Hàn, tiếng Nhật, tiếng Nga, tiếng Tây Ban Nha,...
Tìm việc làm dịch thuật tại Việc Làm Vui
- Với hàng ngàn tin đăng tuyển dụng việc làm dịch thuật cho nhiều vị trí khác nhau từ những nhà tuyển dụng hàng đầu uy tín, các thông tin tuyển dụng đều được đội ngũ chăm sóc khách hàng Việc Làm Vui kiểm duyệt, xác thực kỹ lưỡng trước khi cho hiển thị giúp các ứng viên an tâm khi tìm kiếm việc làm cho chính mình ngoài ra ứng viên còn được hỗ trợ tạo CV hồ sơ tìm việc chuyên nghiệp, uy tín.
- Và cũng tại ViecLamVui.muabannhanh.com có hàng ngàn CV tìm việc làm dịch thuật tiềm năng, đa dạng loại hình công việc cũng được chúng tôi xác thực thông tin một cách đầy đủ giúp các nhà tuyển dụng nhanh chóng tìm được ứng viên phù hợp nhất.
- Việc Làm Vui không chỉ là một thị trường việc làm tiềm năng, nơi những nhà tuyển dụng và ứng viên tham gia tìm việc làm dịch thuật miễn phí mà Việc Làm Vui còn là cầu nối đa kênh giúp giải quyết bài toán nhân sự việc làm một cách tốt nhất, nhanh nhất, vui nhất qua các công cụ hỗ trợ Chat Nhanh trao đổi công việc, phỏng vấn nhanh, chia sẻ kinh nghiệm việc làm, bí quyết cuộc sống qua Blog Mua Bán Nhanh, giao lưu học hỏi kinh doanh cùng Academy Mua Bán Nhanh, trao đổi mua bán online miễn phí với Mạng Xã Hội Mua Bán Nhanh. Chỉ với một tài khoản đăng ký tại Việc Làm Vui bạn có ngay cả một hệ thống online đa kênh nhiều tính năng chỉ có tại MBN Viet Nam.
Xem thêm
Hàng ngàn tin đăng tuyển dụng việc làm dịch thuật uy tín tại Hà Nội