Mẫu thuyết minh báo cáo tài chính theo thông tư 200 file Excel

Nêu rõ hình thức của doanh nghiệp là: công ty Nhà nước, công ty cổ phần, công ty TNHH, doanh nghiệp tư nhân…

Nếu là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, nêu rõ tên quốc gia và vùng lãnh thổ của từng nhà đầu tư trong doanh nghiệp; biến động về cơ cấu vốn giữa các nhà đầu tư tính đến thời điểm kết thúc năm tài chính.

Trình bày các thông tin: 

• Danh sách các công ty con
• Danh sách các công ty liên doanh, liên kết
• Danh sách các đơn vị trực thuộc, hạch toán phụ thuộc

Ở mỗi danh sách, các công ty cần trình bày chi tiết tên, địa chỉ, tỷ lệ góp vốn, tỷ lệ lợi ích của từng công ty.

Tính theo dương lịch, ghi ngày bắt đầu từ ngày 1/1/…đến 31/12/…

Trường hợp doanh nghiệp có năm tài chính khác với năm dương lịch, cũng cần ghi rõ ngày bắt đầu và ngày kết thúc của kỳ kế toán năm.

Nêu rõ doanh nghiệp đang áp dụng theo chế độ kế toán nào: Chế độ kế toán doanh nghiệp, Chế độ kế toán doanh nghiệp đặc thù được Bộ Tài chính chấp thuận bằng văn bản, Chế độ kế toán doanh nghiệp xây lắp hoặc Chế độ kế toán doanh nghiệp vừa và nhỏ

• Ví dụ: Công ty ............... áp dụng Chế độ kế toán doanh nghiệp ban hành theo Thông tư số 200/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014 của Bộ Tài chính.

Nêu rõ Báo cáo tài chính có được lập và trình bày phù hợp với các Chuẩn mực và Chế độ kế toán Việt Nam hay không? (Báo cáo tài chính được coi là lập và trình bày phù hợp với Chuẩn mực và Chế độ kế toán Việt Nam nếu Báo cáo tài chính tuân thủ mọi quy định của từng chuẩn mực, thông tư hướng dẫn thực hiện Chuẩn mực kế toán và Chế độ kế toán hiện hành mà doanh nghiệp đang áp dụng). Trường hợp không áp dụng chuẩn mực kế toán nào thì phải ghi rõ.

• Ví dụ: Công ty đã áp dụng các Chuẩn mực kế toán Việt Nam và các văn bản hướng dẫn Chuẩn mực do Nhà nước đã ban hành. Các báo cáo tài chính được lập và trình bày theo đúng mọi quy định của từng chuẩn mực, thông tư hướng dẫn thực hiện chuẩn mực và chế độ kế toán hiện hành.

Nêu rõ việc áp dụng tỷ giá khi chuyển đổi báo cáo tài chính có tuân thủ theo đúng hướng dẫn của chế độ kế toán doanh nghiệp không:

• Tài sản và nợ phải trả theo tỷ giá cuối kỳ
• Vốn đầu tư của chủ sở hữu theo tỷ giá tại ngày góp vốn
• Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo tỷ giá thực tế hay tỷ giá bình quân

Nêu rõ các thông tin:

• Ngân hàng lựa chọn tỷ giá để áp dụng trong kế toán;
• Tỷ giá áp dụng khi ghi nhận và đánh giá lại tài sản;
• Tỷ giá áp dụng khi ghi nhận và đánh giá lại nợ phải trả;
• Các loại tỷ giá áp dụng trong giao dịch khác.

Nguyên tắc áp dụng đối với các khoản mục được ghi nhận theo giá trị hiện tại, giá trị phân bổ, giá trị thu hồi.

• Căn cứ xác định lãi suất thực tế: lãi suất thị trường hay lãi suất ngân hàng thương mại hay lãi suất áp dụng đối với các khoản doanh nghiệp đi vay hoặc căn cứ khác;
• Lý do lựa chọn lãi suất thực tế.

Trình bày rõ các thông tin:

• Tiền gửi ngân hàng là có kỳ hạn hay không kỳ hạn;
• Vàng tiền tệ gồm những loại nào, có sử dụng như hàng tồn kho hay không;
• Các khoản tương đương tiền được xác định trên cơ sở nào? Có phù hợp với quy định của chuẩn mực kế toán “Báo cáo lưu chuyển tiền tệ” hay không?

Đối với chứng khoán kinh doanh:

• Thời điểm ghi nhận (đối với chứng khoán niêm yết thuyết minh rõ là T+0 hay thời điểm khác)
• Giá trị ghi sổ được xác định là giá trị hợp lý hay giá gốc;
• Căn cứ trích lập dự phòng giảm giá.

Đối với các khoản đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn:

• Giá trị ghi sổ được xác định là giá trị hợp lý hay giá gốc;
• Căn cứ xác định khoản tổn thất không thu hồi được;
• Có đánh giá lại các khoản thỏa mãn định nghĩa các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ không?

Đối với các khoản cho vay:

• Giá trị ghi sổ được xác định là giá gốc hay giá trị phân bổ;
• Có đánh giá lại các khoản thỏa mãn định nghĩa các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ không?
• Căn cứ lập dự phòng phải thu khó đòi đối với các khoản cho vay.

Đối với các khoản đầu tư vào công ty con, công ty liên doanh, liên kết:

• Đối với các công ty con, công ty liên doanh, liên kết được mua trong kỳ, thời điểm ghi nhận ban đầu là thời điểm nào? Có tuân thủ CMKT Hợp nhất kinh doanh đối với công ty con được mua trong kỳ không? Có tuân thủ CMKT Đầu tư vào công ty liên doanh, liên kết không?
• Nguyên tắc xác định công ty con, công ty liên doanh, liên kết (dựa theo tỷ lệ quyền biểu quyết, tỷ lệ vốn góp hay tỷ lệ lợi ích);
• Giá trị ghi sổ của khoản đầu tư vào công ty con được xác định theo giá gốc, giá trị hợp lý hay giá trị khác? Giá trị ghi sổ của khoản đầu tư vào công ty liên doanh, liên kết được xác định theo giá gốc, phương pháp vốn chủ sở hữu hay phương pháp khác?
• Căn cứ lập dự phòng tổn thất đầu tư vào công ty con, công ty liên doanh, liên kết; Báo cáo tài chính để xác định tổn thất (Báo cáo tài chính hợp nhất hay Báo cáo tài chính riêng của công ty con, công ty liên doanh, liên kết).

Đối với các khoản đầu tư vào công cụ vốn của đơn vị khác:

• Giá trị ghi sổ của khoản đầu tư vào đơn vị khác được xác định theo giá gốc hay phương pháp khác?
• Căn cứ lập dự phòng tổn thất đầu tư vào đơn vị khác; Báo cáo tài chính để xác định tổn thất (Báo cáo tài chính hợp nhất hay Báo cáo tài chính riêng của đơn vị được đầu tư).

Các phương pháp kế toán đối với các giao dịch khác liên quan đến đầu tư tài chính:

• Giao dịch hoán đổi cổ phiếu;
• Giao dịch đầu tư dưới hình thức góp vốn;
• Giao dịch dưới hình thức mua lại phần vốn góp;
• Phương pháp kế toán đối với khoản cổ tức được chia bằng cổ phiếu.

Trình bày rõ các thông tin:

• Tiêu chí phân loại các khoản nợ phải thu (phải thu khách hàng, phải thu khác, phải thu nội bộ).
• Có được theo dõi chi tiết theo kỳ hạn gốc, kỳ hạn còn lại tại thời điểm báo cáo, theo nguyên tệ và theo từng đối tượng không?
• Có đánh giá lại các khoản thỏa mãn định nghĩa của các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ không? Tỷ giá dùng để đánh giá lại là gì?
• Có ghi nhận nợ phải thu không vượt quá giá trị có thể thu hồi không?
• Phương pháp lập dự phòng phải thu khó đòi.

Trình bày rõ các thông tin:

• Nguyên tắc ghi nhận hàng tồn kho: Hàng tồn kho được ghi nhận theo giá gốc hoặc theo giá trị thuần có thể thực hiện được.
• Phương pháp tính giá trị hàng tồn kho: Doanh nghiệp áp dụng phương pháp nào (Bình quân gia quyền; nhập trước, xuất trước; hay tính theo giá đích danh, phương pháp giá bán lẻ).
• Phương pháp hạch toán hàng tồn kho: Doanh nghiệp áp dụng phương pháp kê khai thường xuyên hay phương pháp kiểm kê định kỳ.
• Phương pháp lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho: Doanh nghiệp lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho trên cơ sở chênh lệch lớn hơn của giá gốc và giá trị thuần có thể thực hiện được của hàng tồn kho. Giá trị thuần có thể thực hiện được của hàng tồn kho có được xác định theo đúng quy định của Chuẩn mực kế toán “Hàng tồn kho” hay không? Phương pháp lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho là lập theo số chênh lệch giữa số dự phòng phải lập năm nay với số dự phòng đã lập năm trước chưa sử dụng hết dẫn đến năm nay phải lập thêm hay hoàn nhập.

Nguyên tắc kế toán TSCĐ hữu hình, TSCĐ vô hình:

• Nêu rõ giá trị ghi sổ của TSCĐ là theo nguyên giá hay giá đánh giá lại.
• Nguyên tắc kế toán các khoản chi phí phát sinh sau ghi nhận ban đầu (chi phí nâng cấp, cải tạo, duy tu, sửa chữa) được ghi nhận vào giá trị ghi sổ hay chi phí sản xuất, kinh doanh?
• Nêu rõ các phương pháp khấu hao TSCĐ; Số phải khấu hao tính theo nguyên giá hay bằng nguyên giá trừ giá trị có thể thu hồi ước tính từ việc thanh lý, nhượng bán TSCĐ.
• Các quy định khác về quản lý, sử dụng, khấu hao TSCĐ có được tuân thủ không?

Nguyên tắc kế toán TSCĐ thuê tài chính:

• Nêu rõ giá trị ghi sổ được xác định như thế nào;
• Nêu rõ các phương pháp khấu hao TSCĐ thuê tài chính.

Nguyên tắc kế toán Bất động sản đầu tư:

• Giá trị ghi sổ BĐS đầu tư được ghi nhận theo phương pháp nào?
• Nêu rõ các phương pháp khấu hao BĐS đầu tư.

Đối với bên góp vốn:

• Các khoản vốn (bằng tiền hoặc tài sản phi tiền tệ) góp vào hợp đồng hợp tác kinh doanh được ghi nhận như thế nào;
• Ghi nhận doanh thu, chi phí liên quan đến hợp đồng được ghi nhận như thế nào?

Đối với bên nhận vốn góp (bên thực hiện việc điều hành, phát sinh chi phí chung):

• Nguyên tắc ghi nhận vốn góp của các bên khác;
• Nguyên tắc phân chia doanh thu, chi phí, sản phẩm của hợp đồng.

Nguyên tắc kế toán tài sản thuế thu nhập hoãn lại:

• Căn cứ ghi nhận tài sản thuế thu nhập hoãn lại (chênh lệch tạm thời được khấu trừ, lỗ tính thuế hay ưu đãi thuế chưa sử dụng);
• Thuế suất (%) được sử dụng để xác định giá trị tài sản thuế thu nhập hoãn lại;
• Có bù trừ với thuế thu nhập hoãn lại phải trả không?
• Có xác định khả năng có thu nhập chịu thuế trong tương lai khi ghi nhận tài sản thuế thu nhập hoãn lại không? Có đánh giá lại tài sản thuế thu nhập hoãn lại chưa được ghi nhận không?

Nguyên tắc kế toán thuế TNDN hoãn lại phải trả:

• Căn cứ ghi nhận thuế thu nhập hoãn lại phải trả (chênh lệch tạm thời chịu thuế);
• Thuế suất (%) được sử dụng để xác định giá trị thuế thu nhập hoãn lại phải trả;
• Có bù trừ với tài sản thuế thu nhập hoãn lại không?

Trình bày rõ các thông tin:

• Chi phí trả trước được phân bổ dần vào chi phí sản xuất, kinh doanh bao gồm những khoản chi phí nào;
• Phương pháp và thời gian phân bổ chi phí trả trước;
• Phương pháp và thời gian phân bổ lợi thế thương mại, lợi thế kinh doanh phát sinh khi cổ phần hóa;
• Có theo dõi chi tiết chi phí trả trước theo kỳ hạn không?

Trình bày rõ các thông tin:

• Phân loại nợ phải trả như thế nào?
• Có theo dõi nợ phải trả theo từng đối tượng, kỳ hạn gốc, kỳ hạn còn lại tại thời điểm báo cáo, theo nguyên tệ không?
• Có đánh giá lại nợ phải trả thỏa mãn định nghĩa các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ không?
• Có ghi nhận nợ phải trả không thấp hơn nghĩa vụ phải thanh toán không?
• Có lập dự phòng nợ phải trả không?

Trình bày rõ các thông tin:

• Giá trị khoản vay và nợ thuê tài chính được ghi nhận như thế nào?
• Có theo dõi theo từng đối tượng, kỳ hạn, nguyên tệ hay không?
• Có đánh giá lại các khoản vay và nợ thuê tài chính bằng ngoại tệ không?

Nguyên tắc ghi nhận chi phí đi vay: Nêu rõ chi phí đi vay được ghi nhận vào chi phí sản xuất, kinh doanh trong kỳ phát sinh, trừ khi được vốn hoá theo quy định của chuẩn mực kế toán "Chi phí đi vay".

Tỷ lệ vốn hoá được sử dụng để xác định chi phí đi vay được vốn hoá trong kỳ: Nêu rõ tỷ lệ vốn hoá này là bao nhiêu (Tỷ lệ vốn hoá này được xác định theo công thức tính quy định trong thông tư hướng dẫn kế toán chuẩn mực số "Chi phí đi vay".

Nêu rõ các khoản chi phí chưa chi nhưng được ước tính để ghi nhận vào chi phí sản xuất kinh doanh trong kỳ là những khoản chi phí nào? Cơ sở xác định giá trị của những khoản chi phí đó?

Nguyên tắc ghi nhận dự phòng phải trả: Nêu rõ các khoản dự phòng phải trả đã ghi nhận có thoả mãn các điều kiện quy định trong Chuẩn mực kế toán "Các khoản dự phòng, tài sản và nợ tiềm tàng" không?

Phương pháp ghi nhận dự phòng phải trả: Nêu rõ các khoản dự phòng phải trả được lập thêm (hoặc hoàn nhập) theo số chênh lệch lớn hơn (hoặc nhỏ hơn) giữa số dự phòng phải trả phải lập năm nay so với số dự phòng phải trả đã lập năm trước chưa sử dụng đang ghi trên sổ kế toán.

Nêu rõ:

• Doanh thu chưa thực hiện được ghi nhận trên cơ sở nào?
• Phương pháp phân bổ doanh thu chưa thực hiện

Nêu rõ:

• Có được ghi nhận riêng cấu phần nợ và cấu phần vốn không?
• Lãi suất sử dụng để chiết khấu dòng tiến có tin cậy không?

Nêu rõ:

• Vốn góp của chủ sở hữu có được ghi nhận theo số vốn thực góp không? Thặng dư vốn cổ phần được ghi nhận như thế nào? Khoản quyền chọn trái phiếu chuyển đổi được xác định như thế nào?
• Lý do ghi nhận khoản chênh lệch đánh giá lại tài sản và chênh lệch tỷ giá hối đoái?
• Lợi nhuận chưa phân phối được xác định như thế nào? Nguyên tắc phân phối lợi nhuận, cổ tức.

Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ: Có tuân thủ đầy đủ các điều kiện ghi nhận doanh thu quy định tại Chuẩn mực kế toán "Doanh thu và thu nhập khác" hay không? Các phương pháp nào được sử dụng để ghi nhận doanh thu.

Doanh thu hợp đồng xây dựng: Có tuân thủ Chuẩn mực kế toán "Hợp đồng xây dựng" không? Các phương pháp nào được sử dụng để ghi nhận doanh thu hợp đồng xây dựng.

Các phương pháp ghi nhận doanh thu hoạt động tài chính.

Các nguyên tắc ghi nhận thu nhập khác.

Các khoản giảm trừ doanh thu gồm những gì?

Có tuân thủ Chuẩn mực kế toán "Các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm" để điều chỉnh doanh thu không?

Có đảm bảo nguyên tắc phù hợp với doanh thu không?

Có đảm bảo nguyên tắc thận trọng, ghi nhận ngay các chi phí vượt trên mức bình thường của hàng tồn kho không?

Các khoản ghi giảm giá vốn hàng bán là gì?

Nêu rõ có ghi nhận đầy đủ chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp phát sinh trong kỳ không?

Các khoản điều chỉnh giảm chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp.

Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành được xác định trên cơ sở thu nhập chịu thuế và thuế suất thuế TNDN trong năm hiện hành.

Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại được xác định trên cơ sở số chênh lệch tạm thời được khấu trừ, số chênh lệch tạm thời chịu thuế và thuế suất thuế TNDN. Không bù trừ chi phí thuế thu nhập doan nghiệp hiện hành với chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại.

Trình bày và phân tích chi tiết các số liệu đã được trình bày trong bảng cân đối kế toán để giúp người sử dụng Báo cáo tài chính hiểu rõ hơn nội dung các khoản mục tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu.

Đơn vị tính giá trị trình bày trong phần "Thông tin bổ sung cho các khoản mục trình bày trong bảng cân đối kế toán" là đơn vị tính được sử dụng trong Bảng cân đối kế toán.

Được chủ động đánh số thứ tự của thông tin chi tiết được trình bày trong phần này theo nguyên tắc phù hợp với số dẫn từ bảng cân đối kế toán và đảm bảo dễ đối chiếu, có thể so sánh giữa các kỳ.

Nếu doanh nghiệp có áp dụng hồi tố hoặc thay đổi chính sách kế toán/điều chỉnh hồi tố sai sót của các năm trước cần phải điều chỉnh số liệu so sánh (số liệu ở cột "Đầu năm") để đảm bảo nguyên tắc có thể so sánh và giải thích rõ điều này.

Trường hợp vì lý do nào đó dẫn đến số liệu ở cột "Đầu năm" không có khả năng so sánh được với số liệu ở cột "Cuối năm" thì điều này phải được trình bày rõ trong bản thuyết minh BCTC.

Đối với các khoản mục yêu cầu thuyết minh theo giá trị hợp lý, trường hợp không xác định được giá trị hợp lý thì phải ghi rõ lý do.

Trình bày và phân tích chi tiết các số liệu đã được thể hiện trong báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh để giúp người sử dụng Báo cáo tài chính hiểu rõ hơn nội dung các khoản mục doanh thu, chi phí.

Đơn vị tính giá trị trình bày trong phần "Thông tin bổ sung cho các khoản mục trình bày trong Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh là đơn vị tính được sử dụng trong Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh.

Được chủ động đánh số thứ tự của thông tin chi tiết được trình bày trong phần này theo nguyên tắc phù hợp với số dẫn từ báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và đảm bảo dễ đối chiếu, có thể so sánh giữa các kỳ.

Trường hợp vì lý do nào đó dẫn đến số liệu ở cột "Đầu năm" không có khả năng so sánh được với số liệu ở cột "Cuối năm" thì điều này phải được trình bày rõ trong bản thuyết minh BCTC.

Trình bày và phân tích chi tiết các số liệu đã được thể hiện trong báo cáo lưu chuyển tiền tệ để giúp người sử dụng Báo cáo tài chính hiểu rõ hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến lưu chuyển tiền trong kỳ của doanh nghiệp.

Cung cấp những thông tin chi tiết liên quan đến việc mua hoặc thanh lý các khoản đầu tư vào công ty con hoặc đơn vị kinh doanh khác.

Đơn vị tính giá trị trình bày trong phần "Thông tin bổ sung cho các khoản mục trình bày trong Báo cáo lưu chuyển tiền tệ" là đơn vị tính được sử dụng trong Báo cáo lưu chuyển tiền tệ.

Trình bày thêm những thông tin quan trọng khác (nếu có) ngoài những thông tin đã trình bày trong các phần trên bằng lời hoặc số liệu theo quy định của các chuẩn mực kế toán cụ thể nhằm giúp cho người sử dụng hiểu BCTC của doanh nghiệp đã được trình bày trung thực, hợp lý.