Thương Mại Điện Tử Là Gì?

Thương mại điện tử hay còn được biết đến với tên gọi trong tiếng Anh là E-commerce, E-comm hoặc có thể viết tắt là EC. Thương mại điện tử có thể hiểu đơn giản là kinh doanh thương mại trên môi trường Internet. Thương mại điện tử thường được sử dụng khi nói đến hình thức mua bán sản phẩm trực tuyến, tuy nhiên nó cũng có thể mô tả về bất kỳ loại giao dịch thương mại nào được diễn ra thông qua Internet.

Hiểu một cách chính xác hơn, thương mại điện tử chính là việc tiến hành một phần hoặc toàn bộ hoạt động kinh doanh bằng các phương tiện điện tử. Điều này có nghĩa là việc mua và bán hàng hoá hay dịch vụ đều thông qua Internet để thực hiện các hoạt động như: giao dịch, thanh toán, đặt hàng, quảng cáo, giao hàng… 

Internet phát triển mạnh mẽ, con người có thể kết nối và giao tiếp với nhau dễ dàng hơn thông qua các dịch vụ Internet. Và đây chính là điều kiện thuận lợi để lĩnh vực thương mại điện tử bùng nổ và ngày càng phát triển hơn trên toàn thế giới cũng như tại Việt Nam.

Tuy vậy, ở Việt Nam, để phát triển mạnh và bền vững, lĩnh vực thương mại điện tử cần thêm nhiều nhân lực có kiến thức vững về tin học để kịp thời nắm bắt các thành tựu công nghệ thông tin hiện đại phục vụ cho phát triển TMĐT, cũng như có khả năng thiết kế các phần mềm đáp ứng các hoạt động kinh doanh thời đại công nghệ số 4.0. Kinh doanh thương mại điện tử còn liên quan đến những kiến thức về thương mại, luật pháp trong nước và quốc tế, ngoại ngữ. Chính vì vậy, nhân lực ngành thương mại điện tử cũng cần có sự hiểu biết nhất định về những kiến thức này để có thể hoà nhập vào với thị trường toàn cầu ngày nay.

100+ NHỮNG XU HƯỚNG VÀ NHU CẦU TUYỂN DỤNG TRONG NGÀNH TMĐT TẠI VIỆT NAM. XEM TẠI ĐÂY

Ngành Thương mại điện tử là gì? Tiềm năng ra sao? Học những gì? Ra trường làm gì?

Ngành thương mại điện tử gồm những vị trí nào? Lương ra sao? Học trường nào? ✅ ViecLamVui giới thiệu những xu hướng, nhu cầu tuyển dụng trong ngành TMĐT tại Việt Nam

Có thể nói hiện nay thương mại điện tử đã trở thành một hình thức giao dịch kinh doanh phổ biến và quen thuộc của nhiều công ty thương mại lớn trên thế giới cũng như tại Việt Nam. Thương mại điện tử mang lại những lợi ích thiết thực cho các doanh nghiệp, người tiêu dùng và cả những lợi ích nhất định cho xã hội.

B2B hay Business to Business là mô hình kinh doanh thương mại điện tử lớn nhất. Với mô hình này, cả người bán và người mua đều là các thực thể kinh doanh, hay có thể hiểu là hoạt động giao dịch kinh doanh giữa các doanh nghiệp có khách hàng cũng là doanh nghiệp hoặc tổ chức. Mô hình thương mại điện tử này chủ yếu là các giao dịch mua bán hàng hoá và dịch vụ giữa nhà bán lẻ với nhà bán buôn, hoặc nhà bán buôn và nhà sản xuất.

B2C hay Business to Consumer là mô hình kinh doanh thương mại điện tử phổ biến nhất và là thị trường thương mại điện tử được sử dụng nhiều nhất, thông thường mà bạn rất dễ thấy. Với mô hình này, các doanh nghiệp sẽ thực hiện việc bán sản phẩm hoặc dịch vụ của họ trực tiếp cho người tiêu dùng và có sự tương tác trực tiếp với khách hàng.

Mô hình B2C chủ yếu được sử dụng để các doanh nghiệp thực hiện việc bán lẻ hàng hoá của mình cho người dùng thông qua mạng Internet là website cùa doanh nghiệp hoặc các sàn giao dịch thương mại điện tử. Đây cũng được xem là một hình thức bán lẻ truyền thống nhưng việc giao dịch mua bán sẽ được tiến hành trực tuyến qua mạng.

Với mô hình thương mại điện tử B2B hay B2C thì thật dễ hiểu. Tuy nhiên mô hình kinh doanh thương mại điện tử C2C là như thế nào? C2C là mô hình kinh doanh mà trong đó phía bên mua và bán đều là các cá nhân. Trong môi trường trực tuyến, giao dịch này sẽ được thực hiện thông qua một bên thứ ba là các nền tảng bán hàng trực tuyến trung gian, hoặc những trang web đấu giá trung gian.

Với những trang web đấu gia trung gian, khách hàng sẽ đăng đấu thầu một mặt hàng để bán và nhận được các giá thầu khác nhau của khách hàng muốn mua nó. Tuy nhiên, sẽ phải tốn phí hoa hồng cho đơn vị trung gian trong giao dịch. Các giao dịch dân sự như tìm việc, cho thuê nhà, cần thuê nhà, mua bán ô tô, xe máy, sửa chữa đồ điện tử gia dụng và các loại hình dịch vụ khác cũng được đưa lên mạng Internet thông qua website cá nhân hoặc trung gian.

C2B hay Consumer to Business là mô hình kinh doanh thương mại điện tử trong đó người tiêu dùng tạo ra giá trị và bán lại giá trị đó cho doanh nghiệp. Theo đó, để mối quan hệ C2B được hình thành, những người tham gia giao dịch phải được xác định rõ ràng. Người tiêu dùng có thể là bất kì cá nhân nào, có sản phẩm hoặc dịch vụ nào đó để cung cấp cho doanh nghiệp. 

C2B cũng giống như mô hình C2C ở chỗ thường phải có một trung gian trong giao dịch. Điểm khác biệt giữa mô hình C2B so với các mô hình thương mại điện tử khác ở điểm người tiêu dùng chính là người tạo ra giá trị sản phẩm để đáp ứng và phục vụ cho nhu cầu của một doanh nghiệp lớn hơn. Mô hình thương mại điện tử này thích hợp cho những cá nhân là người làm việc tự do để tạo ra những sản phẩm, dịch vụ và thực hiện giao dịch với doanh nghiệp có nhu cầu. 

Mô hình thương mại điện tử B2G hay Business to Government được xem như một hình thức giao dịch mua bán giữa khối hành chính công nhà nước với các doanh nghiệp trên thị trường thông qua mạng Internet. Với mô hình này, các doanh nghiệp có cơ hội tham gia tiếp thị các hình thức sản phẩm, dịch vụ đến nhiều cấp chính phủ với sự gia tăng tính minh bạch và giảm rủi ro trong các hoạt động.

Việt Nam được đánh giá là đất nước có số lượng người dân tiếp cận và sử dụng Internet khá cao, chiếm khoảng 58% dân số. Hơn thế nữa, số người sử dụng smart phone hiện nay ở Việt Nam chiếm khoảng 82% dân số và nhiều người còn sử dụng hơn 02 chiếc điện thoại. Điều này cho thấy khả năng truy cập vào các website thương mại điện tử lớn hơn bao giờ hết. Đây chính là nền tảng để lĩnh vực thương mại điện tử phát triển mạnh ở nước ta.

Hiện nay, cùng với xu hướng chung của thế giới, người tiêu dùng Việt Nam quen dần với hình thức mua sắm online. Thị trường mua sắm trực tuyến trở nên sôi động hơn khi người tiêu dùng, đặc biệt là giới trẻ thế hệ Z tham gia vào việc mua bán trên Internet ngày càng nhiều. Cùng với đó là sự ra đời của hàng loạt các website thương mại điện tử lớn, uy tín như MuaBanNhanh càng làm cho thị trường kinh doanh thương mại điện tử có cơ hội bùng nổ và phát triển lớn mạnh.

Các quỹ đầu tư và tập đoàn thương mại điện tử nước ngoài cũng tích cực mua cổ phần, bỏ tiền đầu tư cho các sàn và các trang web thương mại điện tử trong nước. Chính vì thế, sự cạnh tranh trên thị trường trực tuyến ngày càng khốc liệt, đòi hỏi các doanh nghiệp thương mại điện tử trong nước quan tâm và có sự đầu tư đúng mức để có thể giành được lợi thế trong cuộc đua giành thị phần, cải thiện dịch vụ giao nhận và thanh toán tốt hơn để có thể thu hút khách hàng hiệu quả.

Doanh số của thương mại điện tử hiện nay chỉ chiếm khoảng 3% trên tổng quy mô của thị trường bán lẻ Việt Nam, vẫn còn khá thấp so với các nước trong khu vực, nhưng với sự cải thiện của các dịch vụ vận chuyển, uy tín người bán và nhận biết của người dân về TMĐT ngày càng được nâng cao, tiềm năng phát triển của thị trường TMĐT Việt Nam sẽ có những bước tăng đột phá trong thời gian tới.

• Thiếu sự tin tưởng trong thanh toán online: Mặc dù các nền tảng thanh toán online trực tuyến như thanh toán qua thẻ tín dụng, thẻ ghi nợ quốc tế, qua cổng thanh toán, Internet Banking đã phát triển khá an toàn nhưng vẫn chưa hoàn toàn được người tiêu dùng tin tưởng. Người mua hàng online ưa chuộng hình thức thanh toán khi nhận hàng hơn nên để đáp ứng yêu cầu của khách hàng, các chủ shop online thường lựa chọn hình thức ship cod để có thể gia tăng hiệu quả bán hàng. 
• Sự nghi ngờ về chất lượng sản phẩm: Khi mua sản phẩm hay dịch vụ, mọi người đều thích được xem, sờ thử, tận mắt chứng kiến hoặc trải nghiệm thử. Tuy nhiên, với hình thức mua sắm online, họ chỉ có thể xem thông tin sản phẩm hay dịch vụ qua hình ảnh, video và mô tả chi tiết về sản phẩm từ người bán, và đôi khi hàng hoá nhận được không đúng như quảng cáo đã gây mất lòng tin nơi người tiêu dùng. Việc nghi ngờ về chất lượng sản phẩm cũng là một trong những yếu tố gây cản trở sự phát triển của kinh doanh thương mại điện tử.
• Yêu cầu truy cập Internet: Điều này là hiển nhiên khi tham gia vào thị trường thương mại điện tử. Để có thể mua và bán, bạn cần một thiết bị được kết nối với mạng Internet. Ngày nay, phần lớn người dân đều có thể truy cập Internet, nhưng nó vẫn hạn chế đối với một số khu vực, nhất là những vùng nông thôn, miền núi.
• Chất lượng hàng hoá còn kém, không đa dạng: Người tiêu dùng Việt Nam và nhất là giới trẻ thường ưa chuộng mua sắm online trên các website thương mại điện tử lớn của nước ngoài như Amazon, eBay…Họ đánh giá hàng hoá của nước ngoài thường phong phú, đa dạng và có chất lượng đảm bảo hơn so với thị trường trong nước. Để khắc phục vấn đề này, việc tích hợp hệ thống ERP với nền tảng thương mại điện tử có thể hỗ trợ doanh nghiệp hiệu quả trong việc quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hoá làm ra cũng như nắm bắt được khả năng tiêu thụ trên thị trường thương mại điện tử để có những điều chỉnh kịp thời và hợp lý, gia tăng hiệu quả kinh doanh. 
• Môi trường cạnh tranh khốc liệt: Trong thị trường TMĐT, tiềm lực phát triển của các doanh nghiệp trong nước chính là một trở ngại khá lớn khi muốn cạnh tranh với các doanh nghiệp nước ngoài. Các doanh nghiệp có năng lực tài chính, công nghệ và quản trị yếu kém thật sự khó có cơ hội phát triển trong môi trường kinh doanh thương mại điện tử cạnh tranh gay gắt hiện nay.
• Không chú trọng hoạt động nghiên cứu thị hiếu khách hàng trong nước lẫn nước ngoài: Chất lượng và mẫu mã của những sản phẩm trong nước vẫn chưa bằng được với sản phẩm cùng loại của nước ngoài. Điều này chính là kết quả của việc không chú trọng đến hoạt động nghiên cứu thị hiếu khách hàng trong nước lẫn nước ngoài. Chất lượng sản phẩm yếu kém cũng là nguyên nhân khiến uy tín bán hàng của các doanh nghiệp thương mại điện tử trong nước bị giảm sút trên thị trường kinh doanh trực tuyến hiện nay.
• Cơ sở hạ tầng công nghệ chưa đáp ứng tốt: Các công cụ xây dựng phần mềm vẫn còn trong giai đoạn phát triển; tốc độ Internet không ổn định; hệ thống thông tin Internet vẫn còn khả năng xuất hiện các đợt virus tấn công làm các tệp dữ liệu bị phá hủy, tin tặc có thể truy cập trái phép hệ thống để lấy cắp thông tin khách hàng, hủy hoại dữ liệu... chính là những rào cản khiến cho các công ty thương mại điện tử trong nước gặp khó khi tham gia thị trường toàn cầu.